Η ΔΕΠΥ είναι μια χρόνια διαταραχή που δεν έχει ριζική θεραπεία, αλλά όσο νωρίτερα αναγνωρίσουμε την παρουσία της και ανταποκριθούμε κατάλληλα σε αυτή, τόσο το καλύτερο. Η πρώιμη παρέμβαση και η ολοκληρωμένη διάγνωση στην παιδική ηλικία έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση συμπτωμάτων, καθώς προσφέρει μια καλύτερη ποιότητα ζωής.
Κάθε περίπτωση είναι μοναδική. Είναι σημαντικό το παιδί με ΔΕΠΥ να παραπέμπεται σε μια διαπιστευμένη ομάδα ειδικών, και τόσο οι γονείς όσο και το σχολείο να είναι συνεργάσιμοι για να συμβάλλουν στη μείωση των δυσλειτουργικών συμπεριφορών, στην αύξηση των ακαδημαϊκών επιτευγμάτων και σε μια καλύτερη ποιότητα ζωής.
Προτού γίνει η διάγνωση, καλό είναι να γνωρίζουμε ότι η ΔΕΠΥ δεν εμφανίζεται πάντα ως μεμονωμένη διαταραχή, αλλά συνυπάρχει μαζί με άλλες ψυχικές και αναπτυξιακές διαταραχές που περιπλέκονται με την εξέλιξη της. Οι συχνότερες καταστάσεις στις οποίες παρουσιάζεται συννοσηρότητα είναι:
- Ειδικές μαθησιακές δυσκολίες (π.χ. δυσλεξία)
- Ειδικές αναπτυξιακές δυσκολίες (π.χ. λόγου, συντονισμού των κινήσεων)
- Διαταραχές συμπεριφοράς και διαγωγής
- Διαταραχές άγχους
- Διαταραχές αυτιστικού φάσματος
- Συναισθηματικές διαταραχές
Για τον παραπάνω λόγο, η θεραπευτική προσέγγιση είναι πολυεπίπεδη. Περιλαμβάνει υποστηρικτική καθοδήγηση, ψυχοεκπαίδευση για τους γονείς, καθώς και ειδικά σχεδιασμένες ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις. Υπάρχουν διαφόρων ειδών ψυχοθεραπευτικές μεθόδοι με την Γνωσιακή-Συμπεριφοριστική θεραπεία να είναι μία απο τις πιο διαδεδομένες για τη ΔΕΠΥ. Η Γνωσιακή – Συμπεριφοριστική ψυχοθεραπεία στοχεύει στο να βοηθήσει το άτομο με ΔΕΠΥ να αναπτύξει δικούς του τρόπους επίλυσης προβλημάτων, να αποκτήσει αυτοέλεγχο, και να ενισχύσει τις ενδοοικογενειακές σχέσεις. Με γνώμονα τον συμβουλευτικό χαρακτήρα και την κατανόηση της πηγής των προβλημάτων, ο θεραπευόμενος εκπαιδεύεται στην αυτοκαθοδήγηση, στη βελτίωση των δεξιοτήτων διαχείρισης δυσκολιών, στην αντιμετώπιση του άγχους, ενώ παράλληλα αυξάνεται η αυτοπεποίθηση του. Οι δικαιολογίες, η άρνηση και η αναβλητικότητα μετατρέπονται σε στρατηγικές αντιμετώπισης των δυσκολιών του, με αποτέλεσμα να αρχίζει να αποδέχεται τα ελλείμματα και τις αδυναμίες του.
Εξίσου σημαντική είναι και η ψυχοεκπαίδευση γονέων (parent training: ΡΤ) που επιδιώκει να τροποποιήσει και να βελτιώσει τις γονικές δεξιότητες με σκοπό τη βελτίωση των σχέσεων γονέα – παιδιού. Κύριοι στόχοι είναι η εκμάθηση τεχνικών διαχείρισης και ελέγχου της συμπεριφοράς του παιδιού τους, η ενίσχυση της ικανότητας και αυτοπεποίθησής τους στην ανατροφή, και η βελτίωση της σχέσης τους με τη χρήση κατάλληλων μορφών επικοινωνίας και θετικής προσοχής.
Τέλος, μια άλλη θεραπευτική προσέγγιση, όταν κρίνεται αναγκαίο, είναι η χρήση φαρμακευτικής αγωγής. Στην Ελλάδα είναι εγκεκριμένα από τον ΕΟΦ δύο είδη φαρμάκων για τη ΔΕΠΥ: η μεθυλοφαινιδάτη και η ατομοξετίνη. Τα φάρμακα αυτά βοηθούν στη καλλυτέρευση των συμπτωμάτων και δρουν συνεργικά με τη ψυχοθεραπεία. Βελτιώνουν τα πυρηνικά συμπτώματα και βοηθούν σε άλλα δευτερογενή προβλήματα, όπως η παρορμητικότητα, οι εκρήξεις θυμού ή οι συναισθηματικές διακυμάνσεις. Οι επιδράσεις μιας φαρμακευτικής θεραπείας επεκτείνονται και στην έμμεση ανάκτηση της αυτοεκτίμησης και των σχολικών επιδόσεων οδηγώντας έτσι στη βελτίωση των σχέσεων στο σχολείο και στο σπίτι.
Τα παιδιά με ΔΕΠΥ είναι φανταστικά! Μπορεί να είναι μικρά ζιζάνια, αλλά πρόκειται για τη χαρά της ζωής, γεμάτα ενέργεια και θετική αύρα. Μαζί θα τα βοηθήσουμε να βελτιωθούν, και όχι να αλλάξουν! Θα εκπαιδευτούν στο να αναγνωρίζουν τις δυσκολίες τους, να μάθουν να τις διαχειρίζονται, να είναι αυτόνομα, και να αισθάνονται άνετα για την ιδιαιτερότητά τους!
